Sinüs Test mi? Random Test mi? ya da Şok Test mi?
Test prosedürünü uyarlamak, saha koşullarını temsil etmek ve bu durumu laboratuvar şartlarına indirgeyebilmek test mühendisleri için karşılaşabilecekleri en büyük zorluklar arasında yer almaktadır. Bazı test mühendisleri için ise durum bu kadar zor değildir. Yapılması istenilen test standartlar veya prosedürler ile birlikte detaylı bir biçimde iletilir ve testin gerçekleştirilmesi daha kolay bir hal alır ancak otomotiv, savunma, havacılık ve uzay, hatta demiryolu sektörlerindeki test mühendislerinin genellikle özel test prosedürlerini oluşturması istenmektedir.
Böyle bir durumda sarsıcı sisteminde hangi test tipini kullanmak gerektiğine karar vermek gerekir. Gelin en çok kullanılan ve titreşim testlerinin temelini oluşturan test tiplerini inceleyelim.
Sinüs Testi
Sinüs titreşim testi, titreşim profilleri arasında en kolay test tipi olarak bilinir. Bu algının nedeni sinüs test, isminden de anlaşılacağı üzere titreşim profilini basit sinüs dalgaları şeklinde iletir. Sinüs dalgası ise iki parametreden oluşur: frekans ve genlik. Frekans ve genliği tespit edilebilen durumlarda kullanılır. En çok kullanım alanı, test uygulanacak ürünün döner ekipman olduğu veya döner ekipman titreşiminden etkileniyor olduğu durumdur. Motor, türbin, kompresör, helikopter rotoru döner ekipmanlara örnek gösterilebilir.
Random Test
Random titreşim tipi, gerçek kullanım koşullarında yapının üzerine rastgele titreşim etki eden durumlarda kullanılır. Rastgele titreşimler, sinüs titreşimler gibi genlik ve frekans ile analitik olarak hesaplanamazlar. Rastgele titreşimin şiddeti istatiksel yaklaşımla hesaplanır ve PSD (Power Spectrum Density) grafikleri ile ifade edilir. Bir PSD grafiği çalındığı zaman, toplam enerjisi sabit kalacak şekilde her tekrarında aynı frekans değeri için farklı ivme değerleri oluşturur ve eş hasar vericiliğe sahip sonsuz sayıda profil oluşmaktadır. Bundan dolayı Random titreşimde frekansa bağlı genlik değil, frekans aralığındaki PSD değeri verilir, en yaygın kullanılan birim g2/HZ dir.
Şok Test
Şok titreşim testi, kısa süreli tek bir darbeyi temsil etmektedir. Darbenin uygulanma süresi 1 saniyeden çok daha kısadır. Şok testi genel olarak birden fazla sayı uygulanması şeklinde yapılır. Ürünün nakliye veya kullanım sırasında üzerine gelen darbeleri temsil etmek amacıyla uygulanır. Darbe süresi, profil tipi, genliği ve darbe adedi test öncesi bilinmesi gereken parametreleri oluşturmaktadır.
Test edeceğimiz ürünlerin kullanım şartlarını veya kullanım sırasında ölçümler alıp bu titreşimleri incelendiğinde yukarıda bahsedilen titreşim profillerinin tek başlarına gelmediği gözlemlenir. Genellikle sinüs ve random, random ve random bazen şok ve random hatta ve hatta şok,random ve sinüs bir arada olacak şekilde farklı sinyal tiplerinin yer aldığı durumlarla karşılaşılır. Bu aşamada hangi titreşimlerin ürün üzerinde hasar vericiliğinin fazla olduğunun tespit edilmesi ve laboratuvar şartlarında uygulanması gereken titreşim profillerinin belirlenmesi çok büyük önem arz etmektedir. Yanlış belirlenecek profiller ile olması gerekenden daha düşük veya yüksek hasar vericilik uygulanarak testlerin yanlış icra edilmesine sebebiyet verebilir.
DTA Mühendislik olarak, Siemens Simcenter donanım ve yazılımları ile kullanım şartlarında verilerin toplanması, analiz edilerek hasar vericiliğin hesaplanması ve titreşim profillerinin oluşturulması ve simülasyon çalışmalarına girdi sağlanması mühendislik hizmetlerini gerçekleştirmekteyiz. Test laboratuvarımızda yer alan elektrodinamik sarsıcımız ile titreşim testi ihtiyaçlarınıza cevap verebiliriz. Çevresel testler için temsilciliğini gerçekleştirdiğimiz ETS Solutions elektrodinamik sarsıcı ve iklimlendirme kabinlerinin tedarik, kurulum ve bakım konusunda da yardımcı olmaktan memnuniyet duyarız.
